LPG, LPG Fiyatları, LPG Taktırma, OTO gaz

SİSTEMİN AVANTAJLARI



· LPG de çalışmayı benzinle çalışmadan ayırt edemezsiniz.Performansı çok iyidir.

· En az %40-50 yakıt tasarrufu sağlar.

· Araç direkt olarak benzinde çalışır ve 28 derece ısıdan sonra otomatik olarak gaza geçiş yapar.

· Aracınızdaki patlatma problemi ortadan kalkar.

· Sıralı sistemlerdeki kontrol ünitesi aracın kontrol ünitesinden bağımsız olduğu için araçtaki kontrol ünitesine zarar vermez.(hata kodları oluşmaz)

· El ile benzine anında geçiş mümkündür.

· Bu sistemde mikser kullanılmadığı için mikserden doğacak hatalar da bertraf edilmektedir

· Araçra patlatma olayları tamemen ortadan kalkar

· LPG sisteminin avantajları kısmında yazılı olan maddeler bu sistem için de aynen geçerlidir.

SIRALI SİSTEM (S.G.I- SEQUENTIAL GAS INJECTION) NEDİR?

Adından da anlaşılacağı gibi “sırayı takip eden sistem” anlamına gelir.Bunun açılımı şudur:Enjeksiyonlu araçlarda yakıt sistemini kontrol eden bir elektronik kontrol ünitesi (ECU-beyin) mevcuttur.Aracın yakıt verileri bu ECU ‘den alınarak , bu beyinden gelen sinyallere göre silindirlerdeki yanma düzenlenir.ECU bunu da enjektörlerin ne zaman ve ne aralıklarla açılıp kapanacağının sinyallerini vererek yapar.

1996 yılından önce üretilen enjeksiyonlu araçlarda ,enjektörlerin hepsi birden açılarak yakıt püskürtmesi yapmakta idi. Bu durum araçta yakıt sarfiyatını arttırmakta idi. Günümüzde enjektörler ihtiyaç oranında ECU den aldığı sinyaller doğrultusunda tek tek açarak yanma hücresini doldurur ve tam yanmayı sağlar .1996 yılından sonra üretilen enjeksiyonlu araçlarda ise enjektörler sıra ile açılarak işlevini yerine getirmeye başlamıştır..Bu sisteme de “Sıralı Sistem “ yani İngilizce tabiri ile SEQUENTIAL GAS INJECTION sistemi denilmiştir.

SGI yani sıralı sistem aracınıza monte edildikten sonra aracın orijinal benzindeki verileri bilgisayar vasıtasıyla kalibre edilerek gaz enjeksiyon elektronik kontrol ünitesine yüklenir. Bu veriler gazın çalışma prensipleri dikkate alınarak sonradan monte edilen gaz enjektörleri üzerinden direkt olarak yanma hücresine gönderilir.Araca monte edilen Sıralı Sistem araçta performans kaybına neden olmaz.

Sıralı sistemde gaz ECU sü aracın kendi ECU sünden bilgi alarak kendini kalibre eder. Bağladığımız gaz ECU sü sayesinde aracın çalışma verileri bir bilgisayara aktarılır.

Sistemde araç üzerinde bulunan benzin enjektörlerinin hemen yanına gaz enjektörleri monte edilir. Araç üzerinde var olan ECU (Elektronik Kontrol Ünitesi) sünün çıkış verilerini alabilmek için araca yeni bir gaz ECU’sü bağlanır. Bağladığımız gaz ECU’sü sayesinde aracın çalışma verileri bir bilgisayara aktarılır. Daha sonra sistemi devreye sokabilmek için bir kalibrasyon yapılır.Bu kalibrasyon neticesinde aracın gazla çalışır duruma gelmesi sağlanır.Bu sayede aracın rölanti modunda ayarları yani enjektörlerin açma kapama milisaniyeleri düzenlenerek silindirlerdeki tam yanma sağlanır.Daha sonra yol kalibrasyonu yani araç 2000, 3000, 4000 devirlerdeki yanma oranları ayarlanarak monte edilen sistemin adaptasyonu sağlanmış olur. Sıralı gaz enjeksiyon sistemleri (S.G.I ) tüm enjeksiyonlu araçlara monte edilir.


Sıralı sistem montajında kullanılan parçalar şu şekildedir:



Tank

Şamandra

Güvenlik bobin vanası

Buharlaştırıcı

Enjektör bağlantı aparatı

Beyin (ecu)

Gaz sıcaklık ve basınç sensörü

Sistem kabloları

Emilatör

Anahtar

Sensör okuyucu

Hortumlar



Sequential (sıralı) sistemlerde monte edilen MAP yani basınçölçer sayesinde aracın gazı bitince veya basınç düştüğünde (gaz kaçağı vb.) otomatik olarak araç benzine geçer.İlk çalışma esnasında sistem montaj esnasında takılmış olan ısı sensörlerinden ısıyı algılaması ile otomatik olarak gaza geçiş yapar.



Örneğin aracınızı sabah çalıştırdınız, yola çıktınız 400-500 metre gittikten sonra araç 28 °C ısıya ulaştığı anda ısı sensörü aracılığı ile ısıyı algılar ve otomatik olarak gaza geçiş yapar. Aracınız ile ulaşmak istediğiniz yere ulaştınız stop ettiniz aracı tekrar çalıştırdığınız da aracınız yine benzin ile çalışır. Motorunuzdaki ısıyı algılayana kadar (ısı sensörleri sayesinde) 15-20 saniyede araç benzinle çalışır, algıladığı anda haza geçer.

Enjeksiyonlu araç plastik manifoldlu ise Sıralı Sistem takılması gerekmektedir.Tüm çok nokta enjeksiyonlu araçlara Sıralı Sistem tavsiye edilir.Çünkü sıralı sistemlerde patlatma problemi ortadan kaldırılmıştır.Dikkat etmeniz gereken bu işi profesyonelce monte edenlere aracınızı teslim etmektir.Ancak ne yazık ki 15 milyonluk istanbulda bu sistemi monte edebilecek profesyonel usta 5-6 yı geçmemektedir.Araç sahibinin buna dikkat etmesini tavsiye ederiz .

Plastik manifoldlu araçlara takılan Sıralı Sistem adı verilen SGI Sistemi profesyonel olarak montaj yapılmaktadır

Gaz montajı yaptıracak enjeksiyonlu araç sahiplerinin bunu göz önünde bulundurarak montaj yaptırmaları uygun olacaktır.Şayet araç plastik manifoldlu değil ise, sıralı sistem taktırmak şart değildir.Gaz Montajı (gaz dönüşümü) yaptırırken buna dikkat edilmesi gerekmektedir.

SGI sistem ve diğer normal sistem montajlarından sonra araçlar projelendirilmekte ve kontroller yapılarak LPG PROJESİ (Otogaz projesi-Teknik Belge)) araç sahibine verilmektedir.

LPG Sızıntılarında Alınacak Önlemler

LPG düşük alev alma noktasına sahip olduğundan oluşacak sızıntılar şiddetli yangınlara ve/veya patlamaya sebep olabilir. Eğer tüpten veya tanklardan LPG sızıntısı saptanmışsa derhal tüp veya tank valfını kapatarak sızıntıyı durdurunuz. Bu sırada ortamda yanıcı bir gaz karışımı oluşacağından, kıvılcım çıkartarak yanmayı başlatabilecek eylemlerden kaçınınız. Kıvılcım çıkarabilecek donanımları ortamdan uzaklaştırınız. Elektrik düğmelerini kullanmayınız. Ortamda hava dolaşımını sağlayınız ve derhal ortamda bulunan personeli telaşa ve paniğe meydan vermeden boşaltınız. İtfaiyeye ve eğer mümkünse ilgili firmaya haber veriniz.

Tüplerden sıvı sızması durumunda büyük miktarlarda gaz oluşacağını ve oluşacak gazın havadan ağır olacağını bilerek çok dikkatli davranmalısınız. Kıvılcım oluşturarak yanmayı başlatacak her türlü eylemden kaçınınız. Oluşan gaz yüzey yakınlarında toplanacağından hava akımı ile uzak bölgelere taşınabilir ve buralarda uygun ortam bulduğu takdirde alev alarak yangına ve/veya patlamaya sebep olabilir. Eğer uygun düzenek varsa, su spreyi ile gaz haldeki LPG yi dağıtmaya çalışınız. LPG buharı kapalı yerlerde toplanabileceğinden, lavabo, atık su tesisatı ve kanalizasyon bağlantılarının üzerini kapatınız. Eğer sızıntı oda veya mutfak gibi kapalı alanlarda oluşmuşsa, kapı ve pencereleri açarak hava dolaşımını sağlayınız ve ortamı uzun süre havalandırınız.

Yoğun halde LPG buharı içeren ortamlara kurtarma veya sızıntıyı durdurma amaçları dışında kesinlikle girmeyiniz. Zorunlu hallerde koruyucu giysi ve solunum cihazı kullanılarak eğitilmiş personel kurtarma işlemini gerçekleştirmelidir.

Tüpgaz Kullanımı İle İlgili Öneriler

Evlerde ve iş yerlerinde kullanılan LPG ülkemizde gövdesi iki veya üç parçanın birbirine kaynaklanması ile elde edilen tüpler içerisinde tüketime sunulmuştur. 2 (kamp tipi), 12 (ev tipi), 24 (ticari) ve 45 (sanayi) kg' lık tüpler TS 55 normlarına uygun olarak imal edilirler.

TS 55 normlarına göre imal edilen tüplerin minimum patlama basıncı 80 bar olmalıdır (dolu bir tüpün iç basıncının 4-5 bar mertebesindedir). Tüpün çelik gövdesinin patlaması için uzun süreli olarak yüksek sıcaklık ile temas etmesi gereklidir.

Günlük konuşma dilinde tüp patlaması olarak bilinen olay, tüpten sızan gazın kapalı bir ortamda alev veya kıvılcım ile karşılaşarak patlamasından ibarettir.

Tüp gaz zehirlenmesi terimi ise iki farklı olayı anlatmak için kullanılır: 1) Havadan ağır olan gazın kapalı yerde birikmesi ile oksijensiz kalmak, 2) kapalı hacimlerde yanma sırasında oksijenin tamamına yakının tüketilmesiyle oksijensiz kalmak ve yetersiz oksijen sebebiyle ortaya çıkan yanma gazların (örneğin karbon monoksit) solunması ile sonu ölümle biten zehirlenmelere maruz kalmak. Buna en güzel örnek şofben kaynaklı zehirlenmelerdir.

LPG tüpü alırken özellikle TS 55 işaretine dikkat ediniz. 1981 yılından sonra imal edilen tüm tüplerde TSE markası bulunmak zorundadır.

LPG tüplerinizi koyduğunuz mekan çok önemlidir. Tüpler doğrudan güneş ışığına maruz kalmamalıdır. Tüpler radyatör ve soba gibi ısı üreten cihazlerın yanına konulmamalıdır. LPG kullanan cihazların yanına kolayca tutuşabilecek maddeler koymayınız. Tüpler dik olarak tutulmalı ver hiç bir şekilde kullanım sırasında yana yatırılmamalıdır. Tüpler ocak veya şofben gibi cihazlardan daha alçak bir seviyede tutulmalıdır.

Tüpler kapalı ortamda saklanacak ise tabanda havalandırmayı sağlayacak delikler açılmalıdır. Bodrum gibi hava akımının sağlanamadığı yerlere tüp konulmamalıdır.

Odalarda veya kapalı alanlarda LPG kullanılıyorsa (LPG sobası, ocak gibi) ortamda sürekli temiz hava akımı sağlanmalıdır.

LPG tüpü ile cihaz arasında kullanılan hortum bağlantıları kelepçe ile yapılmalıdır. Hortum eksiz ve yamasız olmalı ve 125 cm uzunluğunu geçmemelidir. Bağlantı hortumu düzenli aralıklarla kontrol edilmelidir. Yıpranmış, çatlamış, yumuşamış veya sertleşmiş hortumlar derhal yenisi ile değiştirilmelidir. Bağlantı hortumunun üzerinde imal edildiği tarih yazılıdır. Bu tarih kontrol edilmeli ve hortum 3 yılını doldurmuş ise yenisi ile değiştirilmelidir.

Tüp basıncını kullanım basıncına düşüren regülatörler (dedantör) kullanım emniyeti açısından önemli cihazlardır. Bağlantı hortumunda veya LPG kullanan cihazda oluşabilecek yüksek debili kaçakların önüne geçebilmek için gerektiğinde gaz akışını durduran tipte dedantörler kullanılmalıdır.

Tüp değişikliği ve kullanım sırasında kaçak kontrolü sabunlu su ile yapılmalıdır. Asla kibrit veya çakmak gibi açık alevli nesneler kullanmayınız.

Şofbenler mutlaka bacaya bağlanmalıdır. Kullanıldıkları ortam iyi havalandırılmalı ve 6 m3 den daha büyük hacme sahip olmalıdır.

LPG sobası ile ısıtılan ortamlar belirli aralıklarla havalandırılmalıdır. LPG sobalarını uyku esnasında açık bırakmayınız ve 30 m3 den küçük mekanlarda kullanmayınız.

Piknik tüpleri üzerine geniş tabanlı kaplar koymayınız. Sızdırmazlığı sağlayan ve tüpün üzerine takılan armatürün dibide bulunan contayı belirli aralıklarla kontrol ediniz ve gerekiyorsa değiştiriniz.

LPG'Yİ RUHSATA İŞLETME PROSÜDÜRÜ

1. LPG montajı yapılan yerden proje, fatura ve garanti belgesi alınacak.

2. Bulunduğunuz yerdeki defterdarlığa (vergi dairesine) giderek, araç muayenesi için "borcu yoktur kağıdı" alacaksınız. Borcunuz varsa yatıracaksınız, yoksa vergi dairesindeki vezneye giderek "muayene harcı"nızı yatıracaksınız. (Muayene harcı: 104 ytl'cik..) (110ytl olmuş.)

3. Muayene harcını aldıktan sonra, MMO(makine mühendisleri odası) ya gideceksiniz. Buradan sızdırmazlık raporu alınacak. (Sızdırmazlık raporu: 25 ytl'cik..)

4.Herhangi bir trafik sigortacısına gidip, EK-1 belgesi doldurtacaksınız, Aynı zamanda, arabanızı LPG ye dönüştürdüğünüze ve bunun ruhsata işlenmesi hususunda İl Emniyet Müdürlüğüne dilekçe yazacaksınız (Bunu sigortacıya söylerseniz, onda hazır matbu vardır, o yazar.) Bu işlemin parasını, ruhsat doldurma işlemi sırasında verebilirsiniz.

5.Şimdi sıra araba muayenesinde... Defterdarlığa yatırmış olduğunuz muayene harcı makbuzunu ibraz ederek, aracınızın muayenesini yaptırabilirsiniz. Orada EK-1 de yazan yerler onaylanacak..

6. Şimdi emniyetten, "LPG yi ruhsata işleteceğim, 2 yaprak, ruhsat istiyorum" diyerek 2 yaprak, ruhsatı alacaksınız.. (iki yaprak, ruhsat: 58 ytl cik.)

7. Emniyetten aldığınız "iki yaprak ruhsat kağıdı"nı alarak, sigortacıya gideceksiniz. Sigortacı ruhsat bilgilerini dolduracak.. (Sigortacıya da: 10ytl cik..)

Şu anda elinizde "lpg projesi fatura,garanti belgesi, sızdırmasızlık raporu (ya da ruhsatı),EK-1 belgesi ve çift yaprak ruhsat" olacak. Bunları isterseniz bir plastik dosyanın içine de koyabilirsiniz. Dosya almayınız, dosya plaka değişikliğinde alınıyor. (Bi 5 ytl verip de, dosya almanıza gerek yok)

8. Şimdi elimizdeki evraklarla (ruhsat sahibi kimse o da gelecek) Emniyet Müdürlğüne gidiyoruz.. Emniyet Müdürlüğündeki trafik tescile giderek evraklarımızı ilgili memura veriyoruz.. İlemimiz tamamdır. Ya aynı gün, yeni ruhsatımızı alıyoruz ya da diğer gün..